Op dit moment is Madagaskar volop in het nieuws door een militaire coup die het land op zijn kop zet. De politieke situatie is onzeker, het volk protesteert en de wereld kijkt gespannen toe. Toch is Madagaskar veel meer dan alleen de koppen in het nieuws. Het is een eiland met een ongelofelijke natuur, een rijke cultuur en een geschiedenis die je nergens anders vindt. Maar wat is Madagaskar eigenlijk voor een eiland?
Er is geen plek op aarde die lijkt op Madagaskar. Het eiland aan de oostkust van Afrika is een wereld op zichzelf, vol dieren die nergens anders voorkomen, vreemde landschappen en een cultuur die net zo kleurrijk is als de markten in de hoofdstad Antananarivo. Van lemuren tot baobabs, van tropische regenwouden tot dorre vlaktes. Madagaskar voelt als een mix van Afrika, Azië en iets compleet eigens. Dit zijn tien weetjes die laten zien waarom dit eiland zoveel reizigers (en biologen) blijft betoveren.
Waarom Madagaskar een eiland vol unieke dieren is
Madagaskar is letterlijk een eiland apart. Ruim 90% van de diersoorten die hier leven, vind je nergens anders ter wereld. Van dansende maki’s die ritmisch door het gras springen tot de fossa, een kruising tussen een kat en een mangoest, je komt hier dieren tegen die rechtstreeks uit een fantasiewereld lijken te komen. Dat komt doordat het eiland zich ongeveer 88 miljoen jaar geleden afsplitste van Afrika en India. Sindsdien hebben planten en dieren zich volledig zelfstandig ontwikkeld, los van de rest van de wereld.
Zelfs soorten die we “gewoon” vinden, zoals kikkers, hagedissen en muizen, hebben op Madagaskar hun eigen rare varianten gekregen. Een wandeling door het regenwoud voelt als een speurtocht: achter elke boom of tak kan een nieuwe ontdekking schuilgaan. En het mooiste? Veel van die dieren zijn totaal niet schuw, waardoor je ze van verrassend dichtbij kunt bewonderen.
De hoofdstad Antananarivo, een stad vol leven
Antananarivo, of kortweg Tana, is de bruisende hoofdstad van Madagaskar en telt zo’n 1,6 miljoen inwoners. De stad ligt verspreid over twaalf heuvels, vol kronkelige straatjes, koloniale gebouwen en levendige markten waar het altijd gonst van activiteit. Tana is een stad van contrasten: moderne gebouwen staan naast kleurrijke huizen op heuvels, en traditionele markten liggen naast chique cafés waar jonge locals cappuccino’s drinken met uitzicht over de stad.
Het verkeer is berucht, maar de stad heeft karakter. Je vindt er de oude koningspaleizen van de Merina-dynastie, ambachtelijke markten waar je geurige kruiden kunt kopen, en eetkraampjes met lokale lekkernijen als mofo gasy. Dit zijn zoete rijstpannenkoekjes die perfect smaken met verse mango. Antananarivo is chaotisch, charmant en onvergetelijk: een plek waar het echte Madagaskar tot leven komt.
Hoe groot is Madagaskar?
Met een oppervlakte van ongeveer 587.000 vierkante kilometer is Madagaskar ruim veertien keer groter dan Nederland. Toch wonen er “slechts” zo’n 32,7 miljoen mensen, waardoor er uitgestrekte stukken ongerepte natuur zijn waar je uren kunt reizen zonder iemand tegen te komen.
Het eiland heeft een indrukwekkende variatie aan landschappen: regenwouden vol maki’s in het oosten, droge savannes en zandvlaktes in het zuiden en ruige bergen in het binnenland. De kleuren van de aarde, rood, goud, groen en oker lijken constant te veranderen met het licht. Wie van natuur houdt, raakt hier niet uitgekeken: elk gebied voelt als een nieuw continent.
Wat de baobabs zo bijzonder maakt
De baobab is misschien wel het beroemdste symbool van Madagaskar. Deze gigantische bomen zien eruit alsof ze ondersteboven in de grond zijn geplant, met hun dikke stam en kronkelige takken die naar de hemel wijzen als wortels. Sommige baobabs zijn meer dan duizend jaar oud en kunnen duizenden liters water opslaan, wat ze letterlijk tot levensredders maakt in droge tijden.
De meest iconische plek is de Avenue des Baobabs, vlak bij Morondava. Als de zon ondergaat, kleuren de bomen goudrood en lijkt het alsof je door een droomlandschap loopt. De lokale bevolking ziet de baobab niet alleen als boom, maar ook als symbool van kracht, leven en bescherming. En eerlijk: als je tussen die reuzen staat, snap je precies waarom.
Waarom de kameleons hier wereldberoemd zijn
Madagaskar is de kameleonenhoofdstad van de wereld. Meer dan 150 soorten leven hier, van de piepkleine Brookesia micra van slechts twee centimeter tot de indrukwekkende Parson’s kameleon van bijna zeventig centimeter lang. Ze kunnen niet alleen van kleur veranderen om op te gaan in hun omgeving, maar gebruiken die gave ook om te flirten of om te zeggen: “blijf uit mijn buurt”.
Hun ogen zijn een wonder op zich: ze draaien onafhankelijk van elkaar, waardoor een kameleon letterlijk twee kanten tegelijk op kan kijken. Het is bijna buitenaards. Als je een beetje geduld hebt, zie je ze langzaam over een tak bewegen, met dat iconische wiebelende loopje alsof ze meedoen aan een slowmotion-danswedstrijd. Lees ook onze blog 10 dieren die iets kunnen wat mensen niet lukt
Welke vreemde natuurfenomenen je kunt zien
Wie denkt dat Madagaskar alleen maar stranden en regenwoud heeft, vergist zich. Eén van de meest spectaculaire plekken is Tsingy de Bemaraha, een natuurgebied vol scherpe kalksteenformaties die eruitzien als versteende messen. Het woord ‘Tsingy’ betekent letterlijk “waar je niet op blote voeten kunt lopen” en dat klopt volledig.
Wandelen hier voelt als een expeditie op een andere planeet: je klautert over bruggetjes, kijkt uit over pieken die door mist heen prikken en ziet af en toe een maki van steen tot steen springen. Niet voor niets staat dit gebied op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Andere bijzondere plekken zijn de roodkleurige canyons van Isalo en de surrealistische landschappen van het zuiden, waar cactussen en doornplanten groeien die nergens anders bestaan.
Hoe de lokale bevolking leeft met de natuur
De inwoners van Madagaskar, de Malagassiërs, leven al eeuwen in nauwe harmonie met de natuur. Veel gemeenschappen zijn afhankelijk van landbouw, visserij en traditionele kennis van geneeskrachtige planten. Die kennis wordt van generatie op generatie doorgegeven en vormt een essentieel deel van hun identiteit.
Cultuur speelt ook een grote rol. Muziek, dans en ambachten zitten vol symboliek en verhalen. De hira gasy, een combinatie van zang, dans en theater, vertelt morele lessen en legenden die het dorpsleven weerspiegelen. Op markten hoor je trommels en zang, ruik je kruiden en zie je vrouwen met kleurrijke doeken en sieraden. De bevolking is trots, vriendelijk en altijd bereid om hun cultuur te delen. Deze mix van natuur, traditie en levensvreugde maakt het eiland zeldzaam authentiek.
Hoe veilig Madagaskar is en hoe het met armoede zit
Madagaskar is over het algemeen een vriendelijk land, maar het is goed om realistisch te blijven. Kleine criminaliteit komt voor in stedelijke gebieden zoals Antananarivo, denk aan zakkenrollers of diefstal op drukke markten. In toeristische gebieden zoals Nosy Be, de oostkust of nationaal parken is het echter relatief veilig. De bevolking is behulpzaam en toeristen worden zelden doelwit van geweld.
De echte uitdaging ligt in armoede. Ongeveer driekwart van de bevolking leeft onder de armoedegrens en veel mensen moeten rondkomen van wat ze zelf verbouwen. De infrastructuur is beperkt: wegen zijn slecht onderhouden en gezondheidszorg is vaak moeilijk bereikbaar. Toch is er een enorme veerkracht. Mensen delen wat ze hebben en de gemeenschapszin is groot. Toerisme speelt bovendien een steeds belangrijkere rol bij het verbeteren van lokale levensomstandigheden.
Waarom de stranden een paradijs zijn
Na alle indrukken in het binnenland is het heerlijk uitblazen aan de kust. Madagaskar heeft honderden kilometers aan kustlijn met witte zandstranden, helderblauw water en kleurrijke koraalriffen. Vooral het eiland Nosy Be is een tropisch paradijs, ideaal om te duiken, snorkelen of simpelweg niets te doen.
In het zuidwesten ligt Ifaty, waar vissersdorpen uit traditionele houten boten vissen in turquoise wateren. In het oosten vind je de ruigere stranden van Île Sainte-Marie, ooit een schuilplaats voor piraten. En ja, met een beetje geluk spot je daar in de winter zelfs bultrugwalvissen die vlak langs de kust zwemmen.
Waarom Madagaskar een once-in-a-lifetime bestemming is
Madagaskar is geen plek die je “even” bezoekt. Het is 14 uur vliegen! Het eiland vraagt wat van je, tijd, nieuwsgierigheid en een open blik, maar geeft er iets bijzonders voor terug. Je ziet landschappen die nergens anders bestaan, hoort talen en ritmes die je niet kunt plaatsen, en ontmoet mensen die je met een glimlach verwelkomen, ongeacht hoe eenvoudig hun leven is.
Of je nu door het regenwoud loopt tussen nieuwsgierige maki’s, een kameleon ziet veranderen van kleur of bij zonsondergang tussen de baobabs staat, Madagaskar voelt als een levend sprookjesboek. Het is rauw, puur en onvergetelijk. Een bestemming die je niet alleen bezoekt, maar echt beleeft.
Wie Madagaskar bezoekt, moet niet alleen zijn avontuurlijke kant meenemen maar ook een beetje gezond verstand. De hygiënestandaard ligt er lager dan in Nederland, dus een keer maagklachten oplopen is eerder regel dan uitzondering. Zelfs in luxe hotels kan dat gebeuren. Het hoort er bijna bij. Daarnaast komt malaria nog voor op het eiland, dus malariapillen en een goed muskietennet zijn geen overbodige luxe. En officieel heb je ook een cholerastempel nodig in je vaccinatieboekje, al wordt daar niet altijd streng op gecontroleerd. Een bezoek aan de tropenarts voor vertrek is dus zeker aan te raden. Zo kun je met een gerust hart op pad, want niets bederft een tropisch avontuur sneller dan een voedselvergiftiging of een onverwachte prik.
Waar we Madagaskar allemaal van kennen
De meeste mensen kennen Madagaskar vooral van de populaire animatiefilms waarin leeuw Alex, zebra Marty, nijlpaard Gloria en giraffe Melman op avontuur gaan tussen dansende maki’s en zingende koning Julien. Maar het eiland is meer dan een filmdecor. Madagaskar staat wereldwijd bekend om zijn heerlijke vanille, die tot de beste ter wereld behoort. De geurige Bourbon-vanille uit dit land wordt gebruikt in luxe ijs, chocolade en parfums. (Lekker koken kan je overigens ook met onze top 10 geweldige ingrediënten die je gerecht direct beter maken) Ook onder edelsteenliefhebbers is Madagaskar een begrip, met prachtige saffieren en robijnen die diep uit de aarde worden gehaald. En wie ooit een documentaire heeft gezien over de maki’s, kameleons of het bijzondere regenwoud, weet dat dit eiland één groot natuurwonder is. Het is een plek waar fantasie en werkelijkheid moeiteloos door elkaar lopen.
Over de auteur
