Nederland barst van de musea, maar niet elk museum gaat over Rembrandt of Van Gogh. Soms kom je terecht in een wereld vol kattenkunst, fluorescerende schilderijen, mummies of miniatuurlegers die je hoofd laten tollen. Deze top 20 musea zijn gek, grappig, verrassend en perfect voor een dagje uit dat je niet snel vergeet. Zet je schrap, want dit wordt een tour langs de meest ongewone plekjes van Nederland.
1. Kattenkabinet (Amsterdam)
Alles draait om katten: schilderijen, beelden, posters en zelfs live katten die rondlopen. Je kunt er kunst bewonderen zoals een kat met hoge hoed of miniatuurkatten in bibliotheeksetting. Soms ligt er een kat op de balie en kijkt je onderzoekend aan, alsof hij je persoonlijk controleert op kattenkennis. Er zijn ook tentoonstellingen met moderne kunst en foto’s van katten over de hele wereld.
Geschikt voor: kattenliefhebbers en mensen die hun date willen testen op kattenallergie.
Sfeer: charmant, een tikkeltje maf, verrassend stijlvol.
Website: kattenkabinet.nl
2. Nationaal Tinnen Figuren Museum (Ommen)
Duizenden miniatuurfiguren van soldaten, historische scènes en boerderijdieren wachten hier op je. Er zijn veldslagen nagebootst op schaal, middeleeuwse kastelen in miniatuur en zelfs een miniatuurstad waar alles in beweging komt. Het is alsof je terug in de tijd stapt, maar dan in het klein. Je kunt er ook leren schilderen op tinnen figuren.
Geschikt voor: verzamelaars, miniatuur-fanaten en geduldige kijkers.
Sfeer: nostalgisch, alsof je in een speelgoedwinkel van 1850 bent.
Website: tinnenfigurenmuseum.nl
3. Museum Valse Kunst (Vledder)
Ontdek hoe meestervervalsers schilderijen van Rembrandt, Picasso en Mondriaan namaakten. Er zijn interactieve onderdelen waarbij je zelf probeert een vervalsing te herkennen. Soms moet je raden welke schilderijen echt zijn en welke nep, wat voor hilarische discussies kan zorgen met vrienden. Het laat je anders naar kunst kijken en je herkent voortaan valse meesterwerken op meters afstand.
Geschikt voor: kunstliefhebbers met humor en nieuwsgierigheid.
Sfeer: speels, educatief en een beetje stout.
Website: museumvalsekunst.nl
4. Nationaal Fietsmuseum Velorama (Nijmegen)
Van loopfietsen tot tandems met drie zitplaatsen, alles over fietsen door de eeuwen heen. Probeer zelf een oude hoge bi-fiets of bewonder bizarre stijlfietsen. Je kunt zien hoe transport en recreatie in Nederland veranderden en zelfs een mini-race doen met klassieke fietsen. Perfect voor foto’s met nostalgische fietsen en grappige hoeden.
Geschikt voor: fietsfanaten en nostalgici.
Sfeer: educatief, grappig en licht chaotisch.
Website: velorama.nl
5. Nationaal Vlasserij- en Suikermuseum (Klundert, Noord-Brabant)
Een museum dat draait om vlas (de plant waar linnen van gemaakt wordt) en suikerbieten. Je leert hier hoe van vlas linnen werd gemaakt en hoe suiker uit bieten werd gewonnen. Klinkt misschien suf, maar het is verrassend leuk: je kunt oude machines zien draaien, er zijn interactieve rondleidingen en soms zelfs demonstraties. Bovendien ontdek je waarom Nederland groot werd in deze industrie.
Geschikt voor: nieuwsgierige kinderen, geschiedenisfans en zoetekauwen.
Sfeer: ambachtelijk, nostalgisch en een beetje plakkerig (zeker na de suikerproeverij).
Website: suikermuseum.nl
6. Nationaal Jenevermuseum (Schiedam)
Leer alles over de geschiedenis van jenever, bekijk oude stookketels en proef diverse soorten. Je kunt ontdekken welke smaken het beste combineren met kaas of chocolade, en deelnemen aan workshops om je eigen mix te maken. Zelfs de geur van mout en jenever brengt je terug naar de Gouden Eeuw.
Geschikt voor: volwassenen met een avontuurlijke smaak.
Sfeer: historisch en gezellig met een alcoholische twist.
Website: jenevermuseum.nl
7. Corpus (Leiden)
Een gigantisch menselijk lichaam waarin je door organen, botten en bloedvaten kunt lopen. Van het hart tot de hersenen, alles is levensecht nagebouwd. Interactieve schermen leggen uit wat er gebeurt als je ziek wordt, sport of eet. Je voelt je alsof je letterlijk binnenin iemand anders staat – een beetje spooky maar ook waanzinnig leerzaam.
Geschikt voor: nieuwsgierige kinderen, biologie-nerds en volwassenen die van een beetje griezelige educatie houden.
Sfeer: futuristisch, kleurrijk en fascinerend.
Website: corpusexperience.nl
8. Nederlands Pluimveemuseum (Barneveld, Gelderland)
In dit museum draait alles om kippen, eieren en de geschiedenis van de Nederlandse pluimveehouderij. Je ontdekt alles over de biologie van de kip, de geschiedenis van de eierproductie en kunt zelfs een authentieke eierveiling meemaken met een originele veilingklok. Kinderen kunnen kuikentjes vasthouden en knuffelen, en er is een grote hoendertuin met meer dan 20 Nederlandse kippenrassen. Een unieke ervaring voor jong en oud!
Geschikt voor: dierenliefhebbers, gezinnen en iedereen die meer wil weten over de oorsprong van ons voedsel.
Sfeer: educatief, interactief en verrassend leuk.
Website: pluimveemuseum.nl
9. Electric Ladyland (Amsterdam)
Fluorescerende kunst die letterlijk oplicht onder UV-licht. Van neonstenen tot schilderijen die veranderen bij aanraking. Een ware psychedelische ervaring, perfect voor Instagram. Je kunt je handen in speciale vloeistoffen dompelen die oplichten en meedoen aan mini-workshops om je eigen glow-art te maken.
Geschikt voor: Instagrammers en kunstliefhebbers.
Sfeer: trippy, kleurrijk en magisch.
Website: electric-lady-land.com
10. Nationaal Onderwijsmuseum (Dordrecht)
Oude schoolbanken, leermiddelen, rapporten en nostalgische klassikale spellen. Je voelt je weer dat kind in de hoek of juist trots dat je een goede leerling was. Kinderen kunnen oude schoolspellen proberen, en volwassenen lachen om hun eigen schoolervaringen.
Geschikt voor: leraren, oud-leerlingen en nostalgici.
Sfeer: nostalgisch, leerzaam en verrassend leuk.
Website: onderwijsmuseum.nl
11. Museum Tot Zover (Amsterdam)
Alles over de dood en uitvaartcultuur: historische doodsmaskers, rouwadvertenties, hedendaagse kunst. Leer hoe mensen afscheid nemen en ontdek soms hilarische rituelen uit andere tijden. Het museum combineert educatie met een verrassend luchtige benadering van een zwaar onderwerp.
Geschikt voor: mensen met zwarte humor, filosofen en nieuwsgierige bezoekers.
Sfeer: prikkelend, lichtvoetig, soms ontroerend.
Website: totzover.nl
12. Speelgoedmuseum Deventer (Overijssel)
Welkom in een walhalla van nostalgie waar jong en oud spontaan beginnen te glunderen. Het Speelgoedmuseum Deventer heeft de grootste speelgoedcollectie van Nederland, met alles van eeuwenoude poppen en tinnen soldaatjes tot bordspellen die je waarschijnlijk vroeger hebt gespeeld. Je ziet hoe kinderen zich door de eeuwen heen vermaakten, en er zijn interactieve opstellingen waar je zelf aan de slag kunt.
Geschikt voor: kinderen die alles willen aanraken en volwassenen die heimwee krijgen naar hun jeugd.
Sfeer: vrolijk, kleurrijk en soms een tikkeltje chaotisch.
Website: speelgoedmuseumdeventer.nl
13. Rijksmuseum van Oudheden (Leiden)
Altijd al oog in oog willen staan met een echte Egyptische mummie? In Leiden kan dat gewoon. Het Rijksmuseum van Oudheden heeft een complete afdeling gewijd aan het oude Egypte, inclusief mummies, sarcofagen en beelden van farao’s. Je kunt er zelfs hiërogliefen leren ontcijferen en er zijn regelmatig interactieve tentoonstellingen voor kinderen (zoals “word zelf een archeoloog”). Naast Egypte vind je er ook schatten uit de klassieke oudheid en archeologische vondsten uit Nederland zelf. Voor wie nog meer historische en culturele schatten wil ontdekken, is een bezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam een echte aanrader.
Geschikt voor: geschiedenisfanaten, Indiana Jones-imitators en kinderen die nog steeds in hun piramidefase zitten.
Sfeer: mysterieus, indrukwekkend, leerzaam.
Website: rmo.nl
14. Nederlands Bakkerijmuseum Hattem
Leer alles over brood en banket door de eeuwen heen. Van oude deegmolens tot hedendaagse ovens. Workshops laten je zelf brood bakken en je mag alles ruiken en proeven. Een geurige en leerzame ervaring, met verrassende anekdotes over broodtradities.
Geschikt voor: foodies, hobbybakkers en nieuwsgierige eters.
Sfeer: warm, nostalgisch, knapperig.
Website: bakkerijmuseum.nl
15. EYE Filmmuseum (Amsterdam)
Een futuristisch gebouw met interactieve tentoonstellingen over filmgeschiedenis. Van oude camera’s tot bijzondere projecties en IMAX-ervaringen. Bezoekers kunnen zelf korte films maken en zien hoe filmtechniek door de jaren is geëvolueerd.
Geschikt voor: filmliefhebbers, architectuurliefhebbers.
Sfeer: modern, creatief, spectaculair.
Website: eyefilm.nl
16: Museumbrouwerij De Roos – Hilvarenbeek
Museumbrouwerij De Roos is een combinatie van museum én werkende brouwerij, gevestigd in Hilvarenbeek. Het gebouw stamt uit de 19e eeuw, en veel originele apparatuur is bewaard gebleven. Je wandelt tussen koperen ketels, oude houten roosters, vaten en gereedschap dat je doet denken aan brouwerijen zoals vroeger.
Wat kun je er zien of doen:
- Rondleiding langs historische brouwinstallaties uit 1877, inclusief een oude mash tun (de plek waar mout en water gemengd worden).
- Een proeverij in het proeflokaal: je kunt er onder meer de huisgebrouwen biertjes proeven, zoals de Bikse Tripel of de Rooie Fik.
- Audio tours in meerdere talen (Nederlands/Engels/Duits) zodat je het verhaal achter de machines en het brouwproces goed meekrijgt.
- Vrijwilligers die uitleg geven over traditionele brouwmethodes, en soms demonstraties zoals het koken van wort boven een houtvuur of het gebruik van typische ketels.
Geschikt voor: bierliefhebbers, mensen die graag willen zien hoe vakmanschap vroeger werkte, toeristen die iets authentieks zoeken buiten de stad. Ook leuk voor groepen of een bieruitje met vrienden.
Sfeer: ambachtelijk, nostalgisch, met geurtje van mout en hout (nat hout!). Het is niet glimmend modern, maar je voelt de historie én je proeft ‘m.
Website: Museumbrouwerij De Roos
17. Marinemuseum (Den Helder)
Oude schepen, kanonnen, een echte duikboot en interactieve simulaties. Je voelt je als matroos, kunt zelf navigeren en leren over maritieme geschiedenis. Kinderen kunnen mini-zeeslagen naspelen en volwassenen krijgen een lesje over zeevaart.
Geschikt voor: kinderen, maritiem geïnteresseerden en avonturiers.
Sfeer: stoer, educatief en interactief.
Website: marinemuseum.nl
18. Het Eerste Nederlandse Tegelmuseum – Otterlo (Gelderland)
Tegels saai? Dan ben je nog nooit in Otterlo geweest. Dit museum heeft duizenden exemplaren, van eeuwenoude stukken tot hypermoderne ontwerpen die je oma waarschijnlijk te bont zou vinden voor haar keuken. Natuurlijk kom je klassiek Delfts Blauw tegen, maar ook verrassend kunstzinnige tegels met bizarre motieven, historische taferelen en zelfs humoristische ontwerpen die je niet snel in een badkamer ziet. Daarnaast vind je hier ook moderne kunstige invloeden die doen denken aan de abstracte werken van Mondriaan, waardoor kunstliefhebbers zich helemaal kunnen verliezen in kleur en compositie.
Geschikt voor: fans van historie, kunstliefhebbers en iedereen die stiekem geniet van kneuterige Hollandse gezelligheid.
Sfeer: kleurrijk, nostalgisch en een beetje kitsch (op de best mogelijke manier).
Leuk extraatje: na je bezoek krijg je waarschijnlijk zin om zelf een tegel te ontwerpen. Dat kan gelukkig gewoon online via onze eigen Delfts Blauwe Tegel Generator.
Website: tegelmuseum.nl
19. Museum van de Geest / Dolhuys (Haarlem)
Psychiatrie door de eeuwen heen. Historische behandelmethoden, kunst van patiënten en interactieve installaties. Het is leerzaam, ontroerend en soms absurd. Je leert over de menselijke geest en de geschiedenis van geestelijke gezondheidszorg.
Geschikt voor: nieuwsgierige bezoekers en liefhebbers van psychologie.
Sfeer: intrigerend, soms macaber, leerzaam.
Website: dolhuys.nl
20. Micropia (Amsterdam)
Een museum volledig gewijd aan microben. Onder de microscoop zie je bacteriën en virussen en ontdek hoe klein leven de wereld beïnvloedt. Interactieve displays laten zien hoe microben ons lichaam en de planeet beïnvloeden. Soms een beetje “gross but fascinating”!
Geschikt voor: wetenschapsfans, nieuwsgierige kinderen en nieuwsgierige volwassenen.
Sfeer: educatief, futuristisch, verbazingwekkend.
Website: micropia.nl
✅ Deze 20 musea bewijzen dat Nederland vol verrassingen zit. Van kattenkunst tot microben en mummies, er is voor iedereen iets bijzonders te ontdekken. Perfect voor een weekendje uit, een grappige foto voor Instagram of gewoon een dag vol lol, verbazing en kennis.
Over de auteur
